Uluslararası
Doğayı Koruma Birliği, belirli aralıklarla yayınladığı Tehdit Altındaki
Türlerin Kırmızı Listesi’ne 31 yeni bitki ve hayvan türü ekledi.
Güncellenen
listeye göre, Güney Çin Denizi’ne özgü bir köpek balığı, Orta Amerika’ya özgü
üç kurbağa türünün neslinin tükendiği belirtilirken Filipinler’e özgü 15 tatlı
su balığı türü ve Lanao Gölü ve Filipinler’de yaşayan 17 tatlı su balık
türünden 15’inin neslinin tükendiği, diğer ikisinin kritik tehlike altında
olduğu veya muhtemelen neslinin tükendiği duyuruldu.
Birlik,
köpekbalığı ve balık türlerinin aşırı avlanma ile yok edildiğini, kurbağaların
ise mantarlarda bulunan bulaşıcı bir hastalıkla neslinin tükendiğini kaydetti.
Birliğe göre,
Orta ve Güney Amerika‘daki 22 kurbağa türü de tehlike altında, hatta bir
bölümünün muhtemelen soyları tükendi.
İklim
değişikliği, aşırı avlanma, habitat harabiyeti
Yeşil
Gazete'nin haberine göre, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği Biyoçeşitliliği
Koruma Grubu’nun küresel direktörü Dr. Jane Smart, Amazon Nehri’nde bulunan bir
tatlı su yunusu türü olan Tucuxi‘nin, aşırı avlanma, iklim değişikliği ve
kirlilik nedeniyle soyunun tükendiğini belirtti.
Smart, dünya
çapında canlı türlerinden en az 35 bin 765 türün ise yok olma tehlikesiyle
karşı karşıya olduğunun altını çizdi.
Türler
savunmasız
Kapsamlı bir
şekilde değerlendirilen ve çoğunlukla Güney Yarımküre’de bulunan, Protea
bitkisi ailesinin yüzde 45’i de (1464 türün 637’si) Hassas, Tehlike Altında
veya Kritik Olarak Tehlike Altında olarak sınıflandırıldı.
Birlikten
yapılan açıklamada türlerin birçoğu, istilacı yabancı türlerin yayılmasına,
insanların neden olduğu etkilere ve iklim değişikliğiyle bağlantılı sıcaklık
döngülerindeki değişikliklerle yoğun tarım nedeniyle habitat kaybına karşı son
derece savunmasız.
Meşe ağaçları
da risk altında
Başta Çin,
Meksika, Vietnam, ABD ve Malezya olmak üzere dünyadaki farklı yerlerde yetişen
meşe ağaçlarının yüzde 30’undan fazlasının iklim değişikliği ve aşırı ağaç
kesimi sebebiyle soylarının tükenme riski altında olduğu belirtilirken,
rapordaki tek olumlu haber Avrupa Bizonu’ndan geldi.
Avrupa
Kıtası’nın en büyük kara memelisi olan ve özellikle Rusya, Polonya ve Beyaz
Rusya’da yaşayan Avrupa Bizonu’nun sayısı yaklaşık 4 katına çıktı. 17 yıl önce
yaklaşık bin 800 Avrupa Bizonu tespit edilirken 2020 yılındaki raporda bu sayı
6 bin 200’e çıktı.
1 milyon tür
risk altında
Biyoçeşitlilik
ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetlerarası Bilim-Politika Platformu'nun
(IPBES) 2019 raporuna göre, dünya gezegeninde insanlık tarihinin yaşadığı zaman
diliminde ilk kez 1 milyon canlı tür yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Rapora göre, 1900'lü yılların başından beri dünyadaki ormanların yüzde 50'si yok oldu. Raporda, bitki ve hayvan türlerinin popülasyonları ve çeşitlerine ilişkin şu bilgiler yer aldı:
8 milyon: Dünya'daki
tahmini toplam hayvan ve bitki türü sayısı (5.5 milyon böcek türü dahil)
Yaklaşık 1
milyon: Tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan tür sayısı. (Birkaç on yıl
içinde).
Yüzde 40’tan
fazla: Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan amfibi tür sayısı.
En az 680:
16. yüzyıldan beri insan eylemleriyle neslinin tükenmesine yol açan omurgalı
türü.
Yüzde 10
civarında: Nesli tükenme tehlikesi altındaki böcek türlerinin oranının tahmini.
Yüzde 30:
Habitat kaybı ve bozulmasından kaynaklanan küresel karasal habitat
bütünlüğündeki azalma oranı.