Çinli Sinovac firmasınca üretilen
ve 30 Aralık'ta Türkiye'ye getirilen Covid-19 aşılarının Türkiye'deki dağıtım
sürecinin ayrıntıları netleşti.
CoronaVac aşılarının 3 milyon
dozluk ilk partisi, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ve İlaç
Deposu'nda muhafaza ediliyor. Aşılardan
rastgele alınan numunelerin ise, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK)
laboratuvarlarındaki analizleri sürüyor.
Testlerin olumlu sonuçlanmasının
ardından aşılar "Acil Kullanım Onayı" verilerek Sağlık Bakanlığına
ait özel araçlarla illere dağıtılacak.
Araçlar Ankara'dan yola çıkacak
Covid-19 salgını boyunca soğuk
zincire tabi test malzemeleri, ilaç ve numunelerin taşınması sırasında da
kullanılan araçlar, aşıları belirlenen güzergah ve rota planlaması dahilinde
dağıtacak.
Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığına
göre, Ankara'dan yola çıkacak aşı dağıtım araçları, bu güzergahı takip ederek
aşıları Türkiye'nin en ücra köşesindeki ile kadar ulaştıracak.
İllerdeki taşıma süreci
Aşılar, illere ulaştırılmasının
ardından soğuk hava depolarında koruma altına alınacak ve bölge ihtiyaçlarına
uygun 1, 5, 8 ve 13 metreküp hacimlerinde frigorifik araçlarla şehrin tüm
noktalarına dağıtılacak.
İl içi dağıtımlarda, mevcut 223
araca ek olarak Bakanlığa ait aşı ilave nakil kamyonları da kullanılabilecek.
Arıza durumu senaryoları
Aşıların nakli sırasında
yaşanabilecek araç, klima arızası ya da personelin sağlık durumuna ilişkin
olumsuz durum halinde sevkiyatın kesintiye uğramamasına yönelik senaryolar da
hazırlandı.
Böylece aşıların en kısa sürede
soğuk zincir bozulmadan nakli sağlanacak.
"Aşıla" uygulaması
Covid-19 aşı kayıtları, Sağlık
Bakanlığının aşı takibini kolaylaştırmak için geliştirdiği "aşıla"
mobil uygulaması üzerinden yapılacak.
Mobil telefonlara indirilerek
kullanılabilecek "aşıla" uygulaması ile Covid-19 aşı kayıtları
yapılacak. Bu kapsamda, aşıdan önce mutlaka "aşıla" üzerinden aşı
uygunluğu kontrol edilecek, kare kodu okutularak kaydı tamamlandıktan sonra aşı
yapılacak. Önce kayıt sonra aşı yapılacak.
Aşıla uygulaması ile ilgili tüm
bilgilere, dokümanlara, duyurulara ve eğitim videolarına
"https://asila.saglik.gov.tr" adresinden erişilebilecek. Aşıla mobil
uygulaması "https://mobilmarket.saglik.gov.tr" adresi üzerinden İOS,
Android ve Huawei telefonları için indirilebilecek.
Uygulama yüklenirken, yükleme ve
kullanım ayarlarına dikkat edilecek. İndirdikten sonra kullanabilmek için
mutlaka belirtilen ayarlar yapılacak. Uygulama ile hekimler ve sağlık
personeli, kolay ve hızlı bir şekilde vatandaşların aşılanma sürecini takip
edebilecek.
Frigorifik araçlar hakkında
Bakanlığın Ankara'daki merkez
depolarında, iklimlendirmeli, eksi 20 ila artı 20 derecede ayarlanabilir
sıcaklıkta, aşı ve ilaç taşımaya uygun 60-90 metreküp hacminde 10'dan fazla
frigorifik araç bulunuyor.
Çevre dostu soğutucu gaz
kullanılan ve düşük ses emisyonuna sahip araçlar, rehberlere uygun temizleniyor
ve dezenfekte ediliyor.
Tamamı canlı takip edilebilen
araçların sıcaklığı, konumu ve içindeki ürünlerin tüm ayrıntıları nakil
sırasında izlenebiliyor. Çoğu araçta görüntü dahil birçok parametre kayıt
altına alınabiliyor. Canlı izlem haricinde kalite standartları gereği her araç,
sıcaklık kayıtlarının görülebildiği sistemi de barındırıyor.
Soğuk zincir altyapısı
Türkiye'de bir aşının etkinliğini
üretiminden kişiye uygulanana kadar koruyan ve ihtiyacı olanlara yeterli
miktarda etkin aşının ulaşmasını sağlayan güçlü soğuk zincir altyapısı
bulunuyor.
Aşı saklanan tüm depolarda yedek
sistemler, jeneratörler her an çalışabilir durumda tutuluyor. Her deponun sıcaklığı
birden fazla yöntemle takip ediliyor.
Kademeli olarak, 2014 Ekim
ayından itibaren devreye sokulan Aşı Takip Sistemi (ATS) kapsamında karekod
bilgisiyle her doz aşı, ana depodan uygulanıncaya kadar takip ediliyor,
uygulanan ve uygulayan kişi bilgileri eşleştiriliyor. Karekod okutularak aşının
miadı kontrol ediliyor, seri durdurulması olup olmadığına bakılıyor ve soğuk
zincire uygunluğu teyit ediliyor.
Sistem sayesinde her bir doz
aşıya kimlik verilmesi ve depodan kullanıcıya kadarki sürecin takip edilmesi,
sahte aşının dolaşıma girmesi de engelleniyor. Aşı nakillerinin tamamına,
genelgelere uygun eğitim alan tecrübeli sağlık memurları eşlik ediyor.
Sinovac aşısı hakkında özet bilgi
Özel bir Çin şirketi olan Sinovac
Biotech, CoronaVac adını verdiği aşı için Temmuz ayında Brezilya'da bir Faz 3
denemesi başlattı ve bunu Endonezya ile Türkiye'deki diğer çalışmalar izledi.
Sinovac henüz son aşama deneme
verilerini yayınlamazken, 19 Ekim'de Brezilya'daki yetkililer Faz 3
denemelerinde test ettikleri beş aşı arasından en güvenilir olanın bu aşı
olduğunu söyledi.
Brezilya hükümeti 9 Kasım'da, ülkenin Sinovac davasını bir önceki ay yaşanan olumsuz bir vaka nedeniyle durdurduklarını duyurdu. Çalışmaların durdurulmasıyla ilgili ayrıntı verilmedi ancak açıklamadan iki gün sonra testler tekrar başlatıldı.
8 Ocak'ta Brezilya'da Sağlık
Bakanlığı yetkilileri, Çinli Sinovac tarafından üretilen aşının son yapılan
çalışmalarda yüzde 78 etkili olduğunu açıkladı. Türkiye Çin'den aldığı aynı
aşının yüzde 91 etkili olduğunu duyurmuştu.