Fatsalı devrimciler bir yandan devlet destekli sivil faşistlerle mücadele ederken diğer yanda da tefecilere ve karaborsaya karşı kavga verdiler. Fatsa’da kurulan Direniş Komitelerinin temel işi tefecilere, fındık tüccarlarına karşı mücadele olmuştur.

Fatsa’da kadınlar ilk kez köylere kadar taşıdığımız “Fındıkta sömürüye son” mitinglerinde görünmeye başladılar. Kadınların katılımı artan ekonomik sosyal sorunlarla birlikte her geçen gün arttı. Başta kadınlar olmak üzere herkes her sorunda yanında olan devrimcilere güveniyor bir takım özel sorunlarına kadar onlara anlatıyor (ev içi şiddet, içki, kumar vb.) ve çözüm arıyordu.

1979 yılında yapılan belediye ara seçimlerinde aday çıkarma fikri ağırlık kazandı. Devrimciler tarafından çok sevilen, halkın gönlünde izi olan Fikri Sönmez adı öne çıktı. Fikri Sönmez devrimci birikimini 1960’lardan 1979’lara taşımış ‘Fındıkta sömürüye son’ mitinglerinin vazgeçilmez konuşmacısı idi. Bu süreçte Devrimci Yol’un bağımsız adayı olarak seçimlere girdi. Başlarda seçim çalışmalarını gözleyen, ürkek duran kadınların bu sürece katılımına özen gösteriliyordu. Bunda da başarılı olundu.

Fikri Sönmez’in dahliyle oluşturulan Halkla İlişkiler Birimi önemli bir işlev gördü. Bir anlamda 11 bölgeye ayrılmış Fatsa’yı 55 halk komitesi yönetiyordu. Burada kadınların ağırlığı her geçen gün artıyordu. Halk Komitelerinin her toplantısında mutlaka kadınlara ve onların sorunlarına ayrı bir başlık açıldı. Kadınlarla ayrı toplantılar yapıldı. Yaklaşık 500 kişinin her gün çalıştığı “Çamura Son” kampanyasının da esas özneleri oldu.

Halk komitelerini üstlendiği sorunlardan biri de fındıkkabuğu dağıtımıydı (ısınma aracı olarak o dönem Fatsa ‘da çok önemli bir sorundu). Fındıkkabuğu dağıtımında öncelik yalnız yaşayan kadınlara, yetimler, yaşlılara verildi. Bu tür uygulamalar kadınların var olan sürece katılımını ve birlikte çözüm arama çabasını artırdı.

İçki kumar ve aile içi şiddetle mücadelesi çok önemliydi. Başlangıçta susan bu tür sorunları komite toplantısına getirmeyen kadınlar süre geçtikçe açıkça konuşmaya toplantının “kocam kumar oynuyor” demeye başladı. Halkla İlişkiler Birimi kadınların bireysel sorunlarını da anlatabileceklerini gördükten sonra en çok ziyaret ettikleri yer olmuştu.

Kadınlar her dönemde ve her yerde olduğu gibi Fatsa’da da en çok ezilen kesimdi. Kötü çalışma koşulları, düşük ücret ve üstene evde yaşanan problemler (kumar, içki erkek şiddeti) hayatlarını katlanılmaz kılıyordu. Bu yüzden onların sorunlarına öncelik vererek birlikte bizlere bağlı olmadan da sorunlarını çözebilmeleri için mücadele ettik. Ev gezmeleri, mahallelerde kadın toplantıları daha da sıklaştı. Halk Şenliği süresince görüldü ki en aktif katılım sağlayanlar kadınlar oldu. O süreç hem Fatsalı kadınların çok fazla şey öğrendiği, yaptığı hayata geçirdiği dönemdir.

Fatsa çok büyük emeğin öz verinin ürünüdür. Sabahlara kadar süren toplantılar, her şeyin tek tek en ince detayına kadar tartışıldığı, çözümler arandığı toplantılar ve geleceğe ilişkin bize yön veren bir deneyimdir. Her şey emekle, sevgiyle hep birlikte yeşertilmiştir… Çiçekleri bir dönem solan Fatsa hâlâ Kardelen gibi kar altından çıkıp bizlere umut, ışık olmaya devam etmektedir. Fikri abi Fatsa’nın en güzel Yıldızı ve Fırtınalı denizin yolcusudur.

AYNUR TANDOĞAN ELİBAL